Het Classics Restored Festival brengt grootse films terug op het grote scherm, waar ze thuishoren. Ontdek de rijkdom van de filmgeschiedenis aan de hand van de beste recente digitale restauraties, vertoond zoals het hoort.

Van 6 tot en met 8 maart stellen KASKcinema (Gent) en kunstencentrum Buda (Kortrijk) een resem recent gerestaureerde filmklassiekers voor. Door steeds beter wordende technieken en digitaal uitgeruste cinema’s wordt het ook buiten de muren van het filmarchief mogelijk parels uit de verre en recente filmgeschiedenis te (her)ontdekken, in de setting waar de films voor gemaakt zijn: op groot scherm geprojecteerd, in een volle, verduisterde cinema.

Programmaschema

KASKcinema

Vrijdag 6 maart

• 18u00 Panelgesprek: Back to the Future – cinematografisch erfgoed en digitale cinema (toegang vrij)
• 20u30 La ragazza in vetrina (Luciano Emmer, 1961) 92’ inleiding door Guy Borlée (coördinator Il Cinema Ritrovato Festival)

Zaterdag 7 maart

• 11u00 Geïllustreerde lezing: achter de schermen van de Cineteca di Bologna
• 14u00 Notorious (Alfred Hitchcock, 1946) 102’ inleiding door Anke Brouwers (KASK School of Arts)
• 16u30 Ordet (Carl Theodor Dreyer, 1955) 125’ inleiding door Wouter Hessels (RITCS School of Arts)
• 20u00 Crash (David Cronenberg, 1996) 110’ inleiding door David Vanden Bossche (University of Wisconsin, Madison)
• 22u30 Eastern Condors (Sammo Hung, 1987) 98’ inleiding door Lennart Soberon (UGent en Kinoautomat)

Zondag 8 maart

• 11u00 Het verhaal van de zwerver — Charlie Chaplin kortfilms (1914-1917) 56’ live muzikale begeleiding door studenten van het School of Arts Conservatorium / met ontbijt om 10u
• 14u00 Way of a Gaucho (Jacques Tourneur, 1952) 87’ inleiding door David Vanden Bossche (University of Wisconsin, Madison)
• 16u00 Los Olvidados (Luis Buñuel, 1950) 81’ inleiding door Ruben Demasure (Universiteit Antwerpen)
• 18u00 The Ascent (Larisa Shepitko, 1976) 110’ inleiding door Tim Deschaumes (Vormingplus Gent)
• 20u30 Golden Eighties (Chantal Akerman, 1986) 96’ inleiding door Hilde D’haeyere (KASK School of Arts)

Kunstencentrum BUDA

Zondag 8 maart

• 11u00 Way of a Gaucho (Jacques Tourneur, 1952) 87’ + lunch
• 14u00 The Ascent (Larisa Shepitko, 1976) 110’
• 16u00 Los Olvidados (Luis Buñuel, 1950) 81’
• 18u00 Golden Eighties (Chantal Akerman, 1986) 96’
• 20u15 Crash (David Cronenberg, 1996) 110’
  inleidingen door Sven Hollebeke (filmcriticus)

Films

Het verhaal van de zwerver (8+)8 maart – 11u00 – KASKcinema

• Kid Auto Races at Venice (Henry Lehrman, USA 1914, ZW, 7’)
• The Rink (Charles Chaplin, USA 1916, ZW, 25’)
• The Immigrant (Charles Chaplin, USA 1917, ZW, 24’)

The Tramp is ongetwijfeld een van de bekendste filmpersonages aller tijden. Hoewel Charlie Chaplins zwerver meer dan honderd jaar geleden voor het eerst op het witte doek verscheen, blijft het personage wereldwijd herkend worden, zelfs louter op basis van zijn silhouet. In deze compilatie van drie kortfilms volgen we the Tramp vanaf zijn eerste verschijning. Kid Auto Races at Venice is een kleine mijlpaal in de filmgeschiedenis, niet enkel omdat het de eerste keer is dat Chaplin zijn wereldberoemde kostuum aantrekt, maar ook omdat dit een prototypische ‘mockumentary’ is. Wat we te zien krijgen, lijken ‘echte’ beelden van een ‘newsreel’, het toenmalige audiovisuele nieuws, waarin The Tramp de opnames van een autorace verstoort.

The Rink was één van de grootste successen in Chaplins toen nog jonge carrière. Op karakteristieke wijze verstoort the Tramp de sociale orde, dit keer op restaurant en op een rolschaatsbaan. Chaplin schaatst de boel op stelten, op gracieuze en verbazingwekkend behendige wijze, een kunstje dat hij nog eens zou herhalen in Modern Times.

Als The Rink een perfect voorbeeld is van hoe fysiek indrukwekkend Chaplins slapstick was, dan is het ontroerende The Immigrant een mooie illustratie van die andere sterkte, de humanistische lyriek die zijn langspeelfilms zo onvergetelijk maakt.

Deze films werden gerestaureerd door Cineteca di Bologna als onderdeel van The Chaplin Project, in samenwerking met Lobster Films en Film Preservation Associated.

Notorious7 maart – 14u00 – KASKcinema
10 maart – 19u30 – Cinema RITCS

Alfred Hitchcock, USA 1946, ZW, 102’, OND: –

De tweede samenwerking tussen Ingrid Bergman — toen op het hoogtepunt van haar Amerikaanse carrière na Gaslight en The Bells of St. Mary’s — en Alfred Hitchcock, werd ook hun meest intense collaboratie: tegen zijn gewoonte in, aanvaardde de regisseur dat zijn steractrice zelf behoorlijk wat inbreng had in het vorm geven van haar vertolking.

De plotmechaniek van Notorious is een spionageverhaal, maar zoals vaak bij Hitchcock is dit in wezen een romance met bijzonder donkere kantjes: Cary Grant is de geheim agent die uit professionele overwegingen de vrouw waar hij verliefd op is (Bergman) in de armen en het echtelijk bed drijft van een belangrijke Nazi die ondergedoken leeft in Zuid-Amerika. De hele film is opgebouwd rond een aantal virtuoze camerabewegingen die cruciale momenten markeren. Beroemdst is het ‘crane-shot’ dat opent bovenaan de trap van een opulente balzaal en eindigt bij de hand van Bergman die zich rond een sleutel sluit – een complexe choreografie die nog bemoeilijkt werd door de beperkte mogelijkheden van de camera met een traditionele ‘viewfinder’. Louter vormelijk is Notorious dan ook een van de grootste films van ‘The Master of Suspense’, maar ook de gefolterde liefdesgeschiedenis is bijzonder beklijvend en nestelt zich probleemloos tussen het meest memorabele werk van de meester.

Met dank aan Park Circus. Gerestaureerd in 2019 door de Walt Disney Company en de Criterion Collection op basis van het originele 35mm cameranegatief en tweede-generatie-negatieven van het Museum of Modern Art en het British Film Institute.

Los Olvidados8 maart – 16u00 – KASKcinema
8 maart – 16u00 – kunstencentrum BUDA

Luis Buñuel, Mexico 1950, ZW, 81’, OND: EN

Toen hij er niet langer in slaagde om films gefinancierd te krijgen in zijn thuisland en de rest van Europa, aanvaardde de Spaanse beeldenstormer Luis Buñuel een aanbod om in Mexico te gaan werken. Hij draaide er een hele reeks producties, waarvan Los Olvidados een van de beroemdste werd en tevens de prent waarmee de regisseur zijn naam voorgoed vestigde binnen het internationale festivalcircuit.

De film is de kroniek van een bende jongeren die via de misdaad proberen te overleven in de straten van Mexico-Stad. Pedro, de enige jongen met een geweten, raakt betrokken bij moord en onterecht beschuldigd van diefstal, door zich in te laten met Jaibo, de bruut die ook hem de moederliefde zal ontnemen waar de jongen zo naar smacht.

Behalve de voice-over tijdens de intro, weigert Buñuel resoluut om te kiezen voor een documentaire of realistische stijl en injecteert hij de film met sterke, lyrische beelden: een man die in elkaar geslagen wordt en ontwaakt oog in oog met een vechthaan; een jong meisje dat melk over haar benen giet. Los Olvidados bevat ook een schitterende surrealistische droomscène waarin de schuldgevoelens van de jonge protagonist op even wonderlijke als angstaanjagende wijze vorm krijgen.

Gerestaureerd in 2019 door het World Cinema Project in de L’Immagine Ritrovata laboratoria, in samenwerking met Fundación Televisa, Cineteca Nacional México en Filmoteca de la UNAM, gefinancierd door de Material World Foundation.

Way of a Gaucho7 maart – 19u00 – De Cinema
8 maart – 11u00 – kunstencentrum BUDA
8 maart – 14u00 – KASKcinema

Jacques Tourneur, USA 1952, kleur, 87’, OND: –

Toen 20th Century Fox fondsen had die Argentinië niet konden verlaten, werd aan Jacques Tourneur gevraagd om dat geld aan te wenden, waarop Tourneur ter plaatse deze ode aan de bijna verdwenen cultuur van de gaucho’s draaide.

Rory Calhoun speelt de eigenzinnige gaucho Martin, die met lede ogen aanziet hoe de levensstijl die hij altijd verdedigd heeft aan het verdwijnen is. Nadat hij een geschil beslecht met een traditioneel tweegevecht wordt hij gedwongen dienst te nemen in het leger, waaruit hij deserteert om een guerrilla te voeren tegen de buitenlandse maatschappijen die het land innemen om spoorwegen aan te leggen.

De regisseur van Cat People en I Walked with a Zombie weet hier de kwaliteiten van het Technicolor procedé maximaal aan te wenden voor een prent die van kleur een van haar belangrijkste bestaansredenen maakt. De lokale landschappen worden gevat in overweldigend coloriet en vormen de achtergrond voor een innemend melodrama. Het scenario is van Philip Dunne die bijna 60 jaar lang scripts pende en hier tekent voor een aantal hardgekookte oneliners zoals de opmerking die een van Martins mannen maakt wanneer die — nauwelijks hersteld van dagenlange mishandeling — in duel wil gaan: “He’s a fool, but he’s very gaucho.”

Met dank aan Park Circus. Gerestaureerd in 2019 door Twentieth Century Fox en The Film Foundation.

Ordet7 maart – 16u30 – KASKcinema
11 maart – 19u30 – Cinema RITCS

Carl Theodor Dreyer, Denemarken 1955, ZW, 125’, OND: EN

De godvrezende boer Morten Borgen heeft drie zonen. De oudste, Mikkel, is getrouwd met Inger, die hun tweede kind verwacht. De middelste zoon Johannes gelooft dat hij Jezus Christus is. Anders, de jongste, wil trouwen met de dochter van een sektarische kleermaker wiens religieuze overtuigingen botsen met die van de Borgen-patriarch. Uiteindelijk leidt het conflict zelfs tot geweld. Tot er een groter probleem opduikt: complicaties bij de zwangerschap van Inger – om de moeder te redden, moet de arts de pasgeborene opofferen. Maar een woedende Johannes voorspelt dat Inger ook zal sterven…

Deze minimalistische late film van Dreyer, gebaseerd op een toneelstuk uit 1925, staat bekend om zijn ‘long takes’ met uitgekiende camerabewegingen en zijn belichting die doet denken aan de schilderijen van de oude meesters. Teruggebracht tot zijn spirituele kern – de triomf van het geloof over het rationalisme – kan Ordet ook worden beschouwd als een geloofsbelijdenis in de wonderbaarlijke krachten van de cinema.

Ordet is een van de belangrijkste en beste films van Dreyer. Het was ook zijn grootste commerciële succes en won meer bijval en prijzen dan al zijn andere films samen, waaronder de Gouden Leeuw op het Filmfestival van Venetië en een Golden Globe Award.

Gerestaureerd in 4K in 2019 door het Danish Film Institute, op basis van een 2K scan van het originele cameranegatief uit 2008.

La ragazza in vetrina6 maart – 20u30 – KASKcinema

Luciano Emmer, Frankrijk/Italië 1961, ZW, 92’, OND: EN

La ragazza in vetrina had een keerpunt moeten zijn in het oeuvre van Emmer, maar het werd een vervloekte film. In navolging van de evoluties binnen de Italiaanse cinema, koos de regisseur een verhaal waarin de harde realiteit wordt gecombineerd met een meer gewaagd thema, in dit geval Italiaanse migranten die in de Nederlandse en Belgische mijnen werken (de tragedie in Marcinelle, nabij Charleroi, waarbij 262 doden vielen, waarvan de helft Italiaans was, vond slechts vier jaar eerder plaats), en de rosse buurt in Amsterdam. Het eerste half uur van de film toont het moeilijke leven van de mijnwerkers; daarna concentreert Emmer zich op twee personages – de ene timide, de andere zelfverzekerd, maar beiden eenzaam en ongelukkig – en hun ontmoeting met twee prostituees.

De film werd geblokkeerd door de Italiaanse censor, die hem maandenlang tegenhield vooraleer hem het label Kinderen Niet Toegelaten te geven, nadat er een scène werd verwijderd die als te ordinair werd beschouwd. Filmhistorici vermoeden echter dat het echte doelwit van de censor eigenlijk de beschrijving was van de arbeidsomstandigheden waarmee Italiaanse emigranten te maken hadden. Verbitterd door de ervaring wijdde Emmer zich aan tv-reclame tot 1990. De volledige Italiaanse versie werd pas veertig jaar na de release in ere hersteld.

Gerestaureerd in 2018 door Cineteca di Bologna en Compass Film in de L’Immagine Ritrovata laboratoria.

The Ascent (Voskhozhdeniye)8 maart – 14u00 – kunstencentrum BUDA
8 maart – 18u00 – KASKcinema

Larisa Shepitko, USSR 1976, ZW, 110’, OND: EN

De uit Oekraïne afkomstige cineaste Larisa Shepitko was de echtgenote van Elim Klimov (regisseur van Come and See) maar liet zelf slechts een beperkt oeuvre van vier films na, nadat ze in 1979 verongelukte op weg naar de set van haar nieuwe project. Daarvan is The Ascent – waarvoor ze de Gouden Beer won – absoluut het sterkst: een grimmige, verontrustende kijk op de morele impact van oorlog op het leven van soldaten en gewone burgers.

The Ascent is helemaal opgebouwd rond de lijdensweg van twee partizanen die tijdens WO II proberen voedsel te vinden voor een groep burgers die ze escorteren. Hun tocht wordt een afdaling in de hel, waarbij ze medestanders in de ogen kijken, maar ook collaborateurs en hun eigen zwakheden. Alles lijkt een lofzang op Sovjet-waarden, maar het is niet moeilijk om in de strijd tegen een bezetter ook toespelingen te zien op de situatie onder communistisch bewind.

Shepitko filmde haar buitenopnames in de besneeuwde landschappen met gebruik van laag contrast, waardoor de zwart-wit beelden een algemene grijze tint krijgen, die ervoor zorgt dat alle details lijken op te gaan in de vijandige omgeving en de monotone dreiging enkel doorbroken wordt door de close-ups van de gezichten waarop de camera de gevoelens aftast.

Gerestaureerd in 2018 door Mosfilm Cinema Concern.

Golden Eighties8 maart – 17u00 – De Cinema
8 maart – 18u00 – kunstencentrum BUDA
8 maart – 20u30 – KASKcinema

Chantal Akerman, Frankrijk/België/Zwitserland 1986, kleur, 96’, OND: NL

In een winkelgalerij (is dat de Brusselse Toison d’Or van dertig jaar geleden?) kruisen en ontmoeten klanten en winkelmeisjes elkaar dagelijks, in Lili’s kapsalon, in de prêt-à-porter boetiek van de familie Schwartz, of aan de bar bij Sylvie. Allen dromen ze van liefde. Ze praten erover, bezingen ze, en dansen op het ritme van het koor shampoomeisjes, in dit muzikale drama dat sterk doet denken aan de musicals van Jacques Demy.

Een uitmuntende ensemblecast, met o.a. Delphine Seyrig en jaren tachtig popster Lio, glijdt door de winkelgalerij in een piekfijn geregisseerde choreografie, op de tonen van een aanstekelijke pop-soundtrack. Akerman schreef zelf de teksten voor de bedrieglijk vrolijke liedjes en zet de kijker constant op het verkeerde been: is deze film echt een ironische kritiek op de hyper-commerciële jaren tachtig of eerder een liefdevolle mijmering over alledaagsheid? Akerman leefde zich volledig uit met het geluidsontwerp voor deze film, die bomvol kleine maar betekenisvolle vondsten zit: van het geklik van hoge hakken op de vloer over het onwelkome geluid van een rits tot de steeds veranderende toon en volume van de vele gesprekken en gezangen.

Gerestaureerd in 2018 door CINEMATEK en de Fondation Chantal Akerman.

Eastern Condors (Dung fong tuk jing)7 maart – 22u30 – KASKcinema

Sammo Hung, Hong Kong 1987, kleur, 98’, OND: EN

Sammo Kam-Bo Hung is een naam die weinig bekendheid geniet in het Westen, maar van groot belang is in de cinema uit Hong Kong. Kam-Bo Hung begon zijn filmcarrière op de set van King Hu’s Come Drink With Me, maar verwierf vooral faam als acteur in zijn samenwerkingen met Bruce Lee en Jackie Chan. Met die laatste was hij een van de sleutelfiguren voor de komische variant van het kung-fu genre, de tegenhanger van de ‘heroic bloodshed’ policiers waarmee John Woo en Ringo Lam de cinema uit Hong Kong op de wereldkaart zetten.

Ook Eastern Condors houdt het midden tussen komedie en actie en brengt een komische noot in elementen uit Missing in Action en The Dirty Dozen. De absurde plot draait rond een zootje ongeregeld dat een zelfmoordmissie moet uitvoeren in Vietnam, maar die verhaallijn dient enkel als excuus voor de ‘martial arts’ versie van een oorlogsfilm, waarin het even efficiënt is de vijand uit te schakelen met een welgemikte karatetrap als met een machinegeweer.

Gerestaureerd in 2019 door Fortune Star Media.

Crash7 maart – 20u00 – KASKcinema
8 maart – 20u15 – kunstencentrum BUDA

David Cronenberg, Canada 1996, kleur, 110’, OND: –

Reeds vroeg in zijn carrière kreeg David Cronenberg – de regisseur van Videodrome, Shivers, The Brood en The Fly – de bijnaam ‘the master of body horror’ omwille van de viscerale impact van zijn werk, waarin de gruwel inderdaad niet zozeer van buitenaf komt, maar geboren wordt uit het eigen lichaam. Zijn films zijn echter ook altijd cerebrale verkenningen van een door de filmkritiek vaak verguisd genre. Het is dan ook geen verrassing dat hij gefascineerd raakte door schrijver James G. Ballard, bij wie mentale landschappen een cruciaal element zijn in zijn visionaire SF-romans.

In het controversiële Crash wordt dat element gekoppeld aan een proces van intense lichamelijke en seksuele transformatie, waarin de symbolen van de laat-kapitalistische moderniteit – wagens, beroemdheden, spektakel – een simulacrum worden van het belichaamde menselijke bestaan. Dat vertaalt zich in een ijskoude nachtmerrie die door Cronenberg op ronduit briljante manier in beeld wordt gezet. De combinatie van de afstandelijke, contemplatieve stijl, de schitterende vaalkleurige fotografie van Peter Suschitzky en Howard Shore’s bezwerende muzikale score, levert een weergaloos meesterwerk op dat inderdaad – zoals de slogan indertijd beloofde – een unieke kijk biedt op het idee van ‘love in the dying moments of the twentieth century’.

Gerestaureerd in 2019 door Recorded Picture Company en Turbine Media Group, onder supervisie van regisseur David Cronenberg en director of photography Peter Suschitzky.

Filmarchief in focus: Cineteca di Bologna

Elk jaar zet Classics Restored Festival een filmarchief in de kijker. Dit jaar is het de beurt aan de Cineteca di Bologna, de thuishaven van L’Immagine Ritrovata – één van de belangrijkste laboratoria voor (digitale) filmrestauratie – en van Il Cinema Ritrovato – het belangrijkste filmhistorische festival ter wereld. Guy Borlée, de coördinator van Il Cinema Ritrovato, is onze eregast.

Panelgesprek: Back to the Future – cinematografisch erfgoed en digitale cinema6 maart – 18u00 – KASKcinema

We praten met Guy Borlée en collega’s over het vertonen van het cinematografisch erfgoed en de rol die digitalisering daarin speelt. Welke mogelijkheden biedt digitale restauratie? Waar ligt de toekomst voor de vertoning van het filmerfgoed? Hoe bereik je een publiek voor filmklassiekers?

Geïllustreerde lezing: achter de schermen van de Cineteca di Bologna7 maart – 11u00 – KASKcinema

Aan de hand van enkele recent gerestaureerde stille kortfilms toont Guy Borlée wat zich afspeelt achter de schermen van de Cineteca di Bologna.

• Coiffures et types de Hollande (Pathécolor)
  Frankrijk 1910, kleur, 4’, OND: –
• Fording the River (Kinemacolor)
  UK 1910, kleur, 3’, OND: –
• Bologna Monumentale
  Italië 1912, kleur, 5’, OND: EN
• Rapsodia Satanica
  Nino Oxilia, Italië 1915-1917, kleur, 42’ , OND: EN
  Gerestaureerd in 4K door Cineteca di Bologna, op basis van een getinte en handgeschilderde kopij van de Cinémathèque Suisse.

Praktisch

Locaties

KASKcinema — Godshuizenlaan 4, Gent
kunstencentrum BUDA/Budascoop — Kapucijnenstraat 10, Kortrijk

Geraak je niet in Gent of Kortrijk? Geen nood! De Cinema (Antwerpen) en Cinema RITCS (Brussel) vertonen elk twee films uit het festivalprogramma:

• Zaterdag 7 maart – 19u00 – De Cinema: Way of a Gaucho (Jacques Tourneur, 1952)
• Zondag 8 maart – 17u00 – De Cinema: Golden Eighties (Chantal Akerman, 1986)
• Dinsdag 10 maart – 19u30 – Cinema RITCS: Notorious (Alfred Hitchcock, 1946)
• Woensdag 11 maart – 19u30 – Cinema RITCS: Ordet (Carl Theodor Dreyer, 1955)

Tickets

KASKcinema

Losse tickets kan je reserveren via www.kaskcinema.be

Festivalpas voor toegang tot alle films in KASKcinema (te bemachtigen via deze link):

• €35
• €20 (reductie voor studenten en KASKcinema- abonnees)

kunstencentrum BUDA

Losse tickets en dagpassen:  reserveren via www.budakortrijk.be / 056/22.10.01